Vandaag, 13:58 • 4 minuten leestijd
Bolta Zathe is de naam van de boerderij van Maarten en Albert Rotteveel in het Friese Oostrum. Het buurmeisje van de broers, filmmaakster Hannah Swart fietste elke dag langs de boerderij in Oostrum. De grote mestberg naast de boerderij verraadt dat de boeren anders werken dan de meeste boeren. Hannah is benieuwd naar het leven van de twee mannen en loopt op een dag de schuur binnen en vraagt of ze de broers mag filmen.
Dat mag: ze krijgt het vertrouwen van de mannen en dat leverde de documentaire Bolta Zathe op. De documentaire won afgelopen jaar de Gouden Regiohelden Award voor de beste documentaire van de regionale omroepen.
De twee alleenstaanden runnen hun boerderij met 40 koeien op volstrekt eigen wijze. De koeien die bij hen op stal staan, hebben nog hoorns en de grote mesthoop naast de boerderij verraadt dat ze nog op een ouderwetse manier de mest verwerken.
In hun manier van leven wijken ze ook wat af van de norm.
Kwetsbaar
Maarten is een man met medische en mentale problemen die ook al het nodige heeft meegemaakt. De twee broers ogen kwetsbaar en hebben het niet makkelijk. Albert wordt een dagje ouder en heeft moeite met het verzorgen van de koeien. Ze maken zich zorgen over de toekomst van hun boerderij, ook vanwege de onzekere situatie voor boeren. De beide broers zijn heel verschillend maar rooien het op hun manier samen. Ze leven in hun eigen wereld met hun eigen hobby's.
Albert is de man die geniet van muziek uit de jaren tachtig en ze houden beiden van miniatuurtrekkers. De hoogbejaarde moeder van de beide jongens, die een eindje verderop woont komt regelmatig langs om de boodschappen langs te brengen en de boel een beetje schoon te houden.
Het is maar net hoe je bent
In de film zegt hun moeder op een gegeven moment: 'Het is maar net hoe je bent. Het mooie is: de mannen doen geen concessies aan zichzelf. Dat willen ze niet en dat kunnen ze niet." Dat is ook wat de film oproept: kunnen wij als maatschappij omgaan met mensen die wat afwijken van de norm of hebben we meteen ons oordeel klaar?
Slecht nieuws
Halverwege de documentaire krijgen de broers rampzalig nieuws: de bank beëindigt de financiering voor de boerderij en Maarten en Albert zullen moeten stoppen met hun bedrijf. Het bedrijf met de dertig koeien is niet rendabel te krijgen. Eigenlijk zouden de broers minimaal 50 koeien moeten hebben maar dat kunnen de broers niet meer aan. 'Ons hele leven zal gaan veranderen,' zegt een verslagen Albert. Maarten reageert vooral boos op het nieuws: 'Ze praten over ons, maar niet met ons'. De koeien worden uiteindelijk opgehaald en de mannen blijven achter met een bijna lege schuur.
De regiseusse portretteert de mannen zoals ze zijn en legt vast wat er zich voordoet zonder iets te produceren of vantevoren af te spreken met de mannen. De ontwapende situaties die dat oplevert, roept bij de kijker ook de vraag op in hoeverre er in onze maatschappij ruimte is om af te wijken van de norm? Swart hoopt dat mensen naar de film kunnen kijken met een open vizier en zonder meteen te oordelen. Swart: "Ik werd geraakt door hoe Albert en Maarten Rotteveel op hun eigen, bijzondere wijze vormgeven aan hun leven, als broer, als individu, als zoon, als boer, in een snel veranderende tijd. Ik hoop dat door mijn manier van filmen mensen met compassie kunnen kijken naar deze twee boeren".
Snaar
De vele reacties op de documentaire bewijzen dat Swart als regisseuse de juiste snaar heeft geraakt. Zonder een oordeel te vellen, heeft ze buitenwereld kennis laten maken met de leefwereld van deze mannen.
Luister hier naar het gesprek met Hannah Swart:
Regisseuse Hannah Swart over haar prijswinnende documentaire
Zeedoc, elke laatse zondag van de maand een bijzondere documentaire
De documentaire Bolta Zathe is te zien bij Omroep Zeeland op zondag 27 oktober om 17.00 uur. En is 10 dagen online terug te kijken. Kijk voor meer info op OmroepZeeland.nl/zeedoc